Een gezonde leefomgeving is een leefomgeving die als prettig wordt ervaren, en waar de druk op de gezondheid zo laag mogelijk is (RIVM). Maar hoe kunnen we omgevingen zo inrichten dat ze verleiden tot gezond gedrag?
Hoe gaan we naar een gezonde leefomgeving?
Een transformatie naar een gezonde leefomgeving
Een voorbeeld van een transformatie naar een gezonde leefomgeving heb ik van dichtbij meegemaakt bij de spoorzone in Delft, waar ik aan de Phoenixstraat woonde. Een tijdrovend en kostbaar project, maar het zorgde zeker voor verbeteringen. De rijstroken voor auto's, fietsers en openbaar vervoer werden gescheiden en er kwamen nieuwe groenstroken. De aparte fietsstrook en zitgelegenheden maakten het gebied uitnodigend, terwijl het grasveld al snel een populaire uitlaatplek voor honden werd.
De nieuwe omgeving stimuleert ook nieuw gedrag. Mensen uit de buurt gaan nu vaker te voet of met de fiets op pad voor hun dagelijkse bezigheden. Op zonnige dagen wordt er veel tijd doorgebracht op de prettig ingerichte buitenlocaties. Bovendien biedt de omgeving iedereen die er woont en werkt de gelegenheid om tijdens de lunchpauze een rondje te lopen.
Hoewel niet elke buurt op korte termijn zulke ingrijpende veranderingen kan realiseren, zijn er ook andere stappen die we kunnen nemen om onze leefomgeving gezonder te maken.
Een bijdrage vanuit de techniek
Slim verkeersmanagement kan een belangrijke bijdrage leveren aan een gezonde leefomgeving. Het omleiden van vervuilend verkeer verbetert de luchtkwaliteit en vermindert geluidsoverlast. Wandelen en fietsen worden aantrekkelijker door prettige routes te creëren en wachttijden bij verkeerslichten te minimaliseren. Maar het is ook van belang om voldoende actieve alternatieven aan te bieden aan mensen met beperkte mobiliteitsopties om hun bestemming te bereiken.
In het project DRO-DMI (Digitale Regie op de Openbare Ruimte) verkennen we verschillende aanpakken om de openbare ruimte dynamischer in te richten. Zoals een straat die overdag wordt omgevormd naar een speelplek voor kinderen, aangevuld met een ‘mobiel bos’ dat op locaties naar keuze ingezet kan worden. Zo wordt digitaal met analoog verbonden. Een ander voorbeeld is het multifunctionele gebruik van laad- en losplekken, zoals in Amsterdam, waar op sommige locaties de laad- en losplaatsen overdag gebruikt worden door de logistiek en ‘s avonds als fietsparkeerplaats dienen. Zulke creatieve oplossingen verdienen een uitbreiding met nieuwe functionaliteiten en toepassingen.
Ontmoetingsplekken dragen bij aan het creëren van een gemeenschap. Multifunctionele zones kunnen hierbij helpen door vermeerderen van sociale interactie en ook door ruimte te bieden voor fysieke activiteiten. Een aantrekkelijk verblijfsgebied draagt niet alleen bij aan de fysieke en mentale gezondheid van bewoners, maar ondersteunt ook de lokale economie. Het gebied transformeert van een place to buy naar een place to be.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Ruimtelijke spreiding van groot belang voor gezondheid
10 jan om 10:31 uurGezondheidsverschillen in Nederland worden niet alleen beïnvloed door gedrag en de inrichting van de…
We hebben een minister voor Beleving nodig!
13 dec 2023We mogen het belang van de mens en zijn emoties en ervaringen niet vergeten bij het…
Flinke boom in de buurt: hogere waarde woning
5 dec 2023In een nieuwe studie van het Planbureau voor de Leefomgeving wordt de waarde van groen uitgedrukt in…
Natuurinclusief bouwen: ook goed voor de inwendige mens
28 nov 2023Tot nu toe wordt natuurinclusief bouwen vooral gezien als manier om de biodiversiteit in de gebouwde omgeving…
Brede kijk op gezonde leefomgeving in nieuw programma
19 okt 2023Het RIVM en ZonMw werken samen in het nieuwe Programma Gezonde Leefomgeving, in opdracht van VWS. Het doel: een…
De voetganger: een zaak van mobiliteit en ruimte
22 sep 2023Lopen, wandelen, de voetganger. Er is veel om te doen de laatste jaren. Maar terwijl het beleid voor dit…
Studie toont aan: hoe meer je loopt, hoe langer je leeft
14 aug 2023Het risico op vroegtijdig overlijden neemt al af bij 3967 stappen per dag. Dat blijkt uit de grootste studie…
Voedselbeleid kan prima samengaan met gebiedsontwikkeling
16 jun 2023Wat we eten en drinken is van grote invloed op onze gezondheid. Lange tijd werd gedacht dat een gezond dieet…