“Blue zones bestaan overal, niet alleen op de vijf bekende plekken op de wereld”, aldus professor Rudi Westendorp, hoogleraar ouderengeneeskunde. Hij heeft acht jaar in Denemarken gewoond en gewerkt en is ook daar op zoek gegaan naar blue zones. “Ik heb er twee gevonden. Eentje vlakbij Kopenhagen in een welgestelde wijk. Dat is niet onverwacht. Maar de ander lag juist afgelegen, in een economisch achtergesteld gebied. Heel opmerkelijk. Daaruit kun je concluderen dat geld wel kan helpen, maar geen noodzakelijke voorwaarde is voor het ontstaan van een blue zone.”
Geld geen voorwaarde voor ontstaan Blue Zone
Blue zone als sociaal construct
Blue zones zijn volgens Rudi niet voor de eeuwigheid. Ze komen en gaan. Blue zones zijn ook overal anders. Hij ziet een blue zone vooral als een sociaal construct dat mensen met elkaar teweegbrengen. “Ze zijn niet bewust ontworpen om er heel oud te worden maar toevalligerwijze ontstaan. Ze worden door anderen herkend omdat mensen er gemiddeld langer gezond blijven en heel oud kunnen worden.”
Hij begrijpt dat blue zones een wenkend perspectief bieden. “Het is natuurlijk een aanstekelijk idee dat er plaatsen zijn waar de kans op een gezond lang leven groter is. Maar er bestaat geen standaard recept voor en je kunt het dan ook niet afdwingen.” Hij ziet weinig overeenkomsten tussen de vijf plekken waar mensen bovengemiddeld oud worden. “In Sardinië vloeit de wijn rijkelijk tijdens copieuze maaltijden. In Okinawa eten de mensen zeewier en houden er een ascetische leefstijl op na. Toch worden mensen op beide plekken bovengemiddeld oud.”
Redeneren vanuit individu
Voor het ontstaan van een blue zone moeten we volgens hem meer vanuit het individu redeneren. Wat kun je zelf doen om er het beste van te maken? Eigenlijk eenvoudig: “Neem de bekende leefregels in acht: eet kleurrijk en niet te veel, blijf bewegen en houd er een sociaal leven op na zonder te roken of overmatig te drinken. Dat scheelt 10 jaar levensverwachting met als bonus 20 jaar gezondheid extra. Daarmee is van bovenaf ieder land blauw gespikkeld. Dat sociaal rijke leven wordt wel in alle blue zones herkend. Heb oog voor je medemens en kom in actie als het nodig is. Anders gezegd, wees een sociaaldemocraat. Dat moet op gouvernementeel niveau, lokaal én individueel niveau. Wanneer die drie niveaus met elkaar synchroniseren dan is de kans het grootst dat er een blue zone ontstaat.”
Black hole
Rudi verwijst naar de filosoof Emmanuel Levinas. Die schreef lange tijd geleden dat de mens alleen tot zijn recht komt in de ogen van de ander. In navolging predikt psychiater Dirk de Wachter dat de mens zingeving ervaart wanneer hij deel uitmaakt van een groep. “Op enkele heremieten na”, voegt Rudi toe. Wanneer je je buiten de groep plaatst, graaf je voor jezelf een ‘black hole’. Het is daar eenzaam en ongezond. Samen moeten we ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen zo lang mogelijk hun talenten ontwikkelen om te voorkomen dat ze in zo’n gat vallen. “Kruip dus uit je eigen black hole en maak samen een blue zone!”
Blue Zone Festival
Op donderdag 20 juni vindt het eerste Blue Zone Festival in Nederland plaats. Tijdens het Blue Zone Festival word je geïnformeerd en geïnspireerd over alles rondom de bekende blue zones: van inspiratiesessies tot workshops en van beleving tot betekenisgeving. Wil jij graag op de hoogte gehouden worden over het Blue Zone Festival? Volg het festival op LinkedIn.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Utrecht wil luchtkwaliteit in stad verder verbeteren
22 nov om 17:14 uurDe gemeente Utrecht wil de luchtkwaliteit in de stad verder verbeteren. Hoewel die in de afgelopen jaren al…
Apeldoorn aan kop in Gezonde Stad Index
13 nov om 11:13 uurDe nieuwste editie van de Gezonde Stad Index, gepubliceerd door Arcadis, benadrukt het belang van voortdurende…
Biind Magazine #4 2024 over de Gezonde Leefomegving
22 okt om 09:18 uurIn de nieuwste editie van Biind Magazine staat de gezonde leefomgeving centraal. Gezondheid en welzijn worden…
Gezonde leefomgeving in Leiden: ruimtelijke puzzel vergt slimme combinaties
9 okt om 07:30 uurLeiden zet ambitieuze stappen richting een groenere toekomst. Na het succes van het Singelpark richt de stad…
Dordrecht Sportgemeente van het Jaar 2024, ook prijs voor Maastricht
3 okt om 17:37 uurTijdens het jubileumcongres van Vereniging Sport en Gemeenten in ’s-Hertogenbosch werd Dordrecht afgelopen week…
Hoe gaan we naar een gezonde leefomgeving?
10 sep om 10:03 uurEen gezonde leefomgeving is een leefomgeving die als prettig wordt ervaren, en waar de druk op de gezondheid zo…
Uiteenlopende gemeentelijke plannen voor gezondheid via sport en bewegen
10 jul om 12:20 uurDe rol van sport en bewegen in de plannen van gemeenten voor het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA)…
BioClock Consortium onderzoekt invloed van kunstlicht op biologische klok
3 jul om 16:16 uurDe gehele levende natuur bezit een biologische klok. Deze wordt ‘gelijk gezet’ door licht, van nature de…