Een gezonde leefomgeving is een leefomgeving die als prettig wordt ervaren, en waar de druk op de gezondheid zo laag mogelijk is (RIVM). Maar hoe kunnen we omgevingen zo inrichten dat ze verleiden tot gezond gedrag?
Hoe gaan we naar een gezonde leefomgeving?
Een transformatie naar een gezonde leefomgeving
Een voorbeeld van een transformatie naar een gezonde leefomgeving heb ik van dichtbij meegemaakt bij de spoorzone in Delft, waar ik aan de Phoenixstraat woonde. Een tijdrovend en kostbaar project, maar het zorgde zeker voor verbeteringen. De rijstroken voor auto's, fietsers en openbaar vervoer werden gescheiden en er kwamen nieuwe groenstroken. De aparte fietsstrook en zitgelegenheden maakten het gebied uitnodigend, terwijl het grasveld al snel een populaire uitlaatplek voor honden werd.
De nieuwe omgeving stimuleert ook nieuw gedrag. Mensen uit de buurt gaan nu vaker te voet of met de fiets op pad voor hun dagelijkse bezigheden. Op zonnige dagen wordt er veel tijd doorgebracht op de prettig ingerichte buitenlocaties. Bovendien biedt de omgeving iedereen die er woont en werkt de gelegenheid om tijdens de lunchpauze een rondje te lopen.
Hoewel niet elke buurt op korte termijn zulke ingrijpende veranderingen kan realiseren, zijn er ook andere stappen die we kunnen nemen om onze leefomgeving gezonder te maken.
Een bijdrage vanuit de techniek
Slim verkeersmanagement kan een belangrijke bijdrage leveren aan een gezonde leefomgeving. Het omleiden van vervuilend verkeer verbetert de luchtkwaliteit en vermindert geluidsoverlast. Wandelen en fietsen worden aantrekkelijker door prettige routes te creëren en wachttijden bij verkeerslichten te minimaliseren. Maar het is ook van belang om voldoende actieve alternatieven aan te bieden aan mensen met beperkte mobiliteitsopties om hun bestemming te bereiken.
In het project DRO-DMI (Digitale Regie op de Openbare Ruimte) verkennen we verschillende aanpakken om de openbare ruimte dynamischer in te richten. Zoals een straat die overdag wordt omgevormd naar een speelplek voor kinderen, aangevuld met een ‘mobiel bos’ dat op locaties naar keuze ingezet kan worden. Zo wordt digitaal met analoog verbonden. Een ander voorbeeld is het multifunctionele gebruik van laad- en losplekken, zoals in Amsterdam, waar op sommige locaties de laad- en losplaatsen overdag gebruikt worden door de logistiek en ‘s avonds als fietsparkeerplaats dienen. Zulke creatieve oplossingen verdienen een uitbreiding met nieuwe functionaliteiten en toepassingen.
Ontmoetingsplekken dragen bij aan het creëren van een gemeenschap. Multifunctionele zones kunnen hierbij helpen door vermeerderen van sociale interactie en ook door ruimte te bieden voor fysieke activiteiten. Een aantrekkelijk verblijfsgebied draagt niet alleen bij aan de fysieke en mentale gezondheid van bewoners, maar ondersteunt ook de lokale economie. Het gebied transformeert van een place to buy naar een place to be.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
LoopAward 2023
16 jun 2023Platform Ruimte voor Lopen reikt dit jaar weer de LoopAward uit! Net als vorig jaar worden twee initiatieven…
De beweegvriendelijke stad van de toekomst
31 mei 2023Hoe kunnen we de stad zo inrichten dat bewoners zich er prettig voelen en worden gestimuleerd in beweging te…
Over Morgen start Voedseltransitie Tafel voor gemeentebestuurders
17 apr 2023Hoe kan gezond en duurzaam voedsel een gemeente versterken?
Terugkijken: Biind Bites over de Gezonde Leefomgeving
11 apr 2023Op 16 maart vond de eerste editie van Biind Bites plaats. In dit webinar stond deze keer de Gezonde…
Leidse beweegsleutels stimuleren integrale aanpak fysieke leefomgeving
22 mrt 2023Net als veel andere Nederlandse steden heeft ook Leiden te maken met veel maatschappelijke opgaven, waardoor de…
Cursus Ruimte voor Bewegen 2023
16 mrt 2023Ruim de helft van de Nederlanders beweegt niet genoeg, met grote gezondheidsrisico’s tot gevolg. Hoe kunnen we…