Update over gezondheidsrisico's door klimaatverandering

woensdag 22 mei 2024

Foto: Shutterstock

De wereldwijde klimaatverandering heet ook in Nederland grote invloed. De gemiddelde temperatuur is de afgelopen eeuw gestegen, wat resulteert in meer neerslag, langdurige droogtes en een toename van zomerse dagen (boven de 25 graden Celsius). Het RIVM heeft de afgelopen 30 jaar (1991-2020) de gevolgen van klimaatverandering voor de gezondheid in kaart gebracht, en de resultaten tonen aanzienlijke effecten die naar verwachting verder zullen toenemen.

Impact op gezondheid door hitte en UV-straling

Het onderzoek richt zich op de gezondheidseffecten van hitte, UV-straling, luchtkwaliteit, allergieën (zoals pollen) en infectieziekten als gevolg van klimaatverandering. Ook de mentale gezondheidsgevolgen zijn in beschouwing genomen. Uit de studie blijkt dat klimaatverandering de gezondheid negatief beïnvloedt, hoewel de exacte mate van deze impact moeilijk te bepalen is door de complexiteit van bijdragende factoren. Meer kennis is nodig om de invloed van klimaatverandering beter te begrijpen en effectieve beleidsadviezen te kunnen geven ter bescherming van de volksgezondheid.

Extra sterfgevallen door hogere temperaturen

Een goed onderbouwd effect van klimaatverandering op de gezondheid is het toegenomen aantal sterfgevallen door de hogere gemiddelde jaartemperatuur. Gemiddeld overlijden jaarlijks 250 mensen extra door de warmte. Dit komt door een toename van warme dagen (boven de 20 graden) en meer hittegolven die langer duren en intensiever zijn, wat leidt tot een hoger sterftecijfer.

Verergering van luchtwegklachten en allergieën

Hitte en droogte gaan vaak gepaard met hoge concentraties pollen en ozon (zomersmog), wat ademhalingsproblemen kan verergeren, vooral bij mensen met bestaande luchtwegaandoeningen. Het verlengde groeiseizoen zorgt voor meer pollen in de lucht, wat kan leiden tot een toename van hooikoortsklachten. Bovendien neemt de blootstelling aan UV-straling toe door meer zonuren en minder bewolking, wat de kans op huidkanker vergroot.

Toename van infectieziekten

Klimaatverandering heeft ook geleid tot een stijging van bepaalde infectieziekten, zoals legionellose. De Legionella-bacterie gedijt in warm water en kan via nevel worden ingeademd, vooral na een warme en droge periode gevolgd door regen. Daarnaast zijn teken langer actief, wat de kans op de ziekte van Lyme vergroot. De dreiging van klimaatverandering en ervaringen met extreem weer kunnen ook negatieve effecten hebben op de mentale gezondheid.

Onderzoek voor toekomstige beleidsvorming

Op verzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft het RIVM de bestaande kennis over de gezondheidsgevolgen van klimaatverandering verzameld. Het PBL gebruikt deze informatie voor de herziening van de Nationale Adaptatie Strategie (NAS) en zal de komende jaren de toekomstige gevolgen van klimaatverandering verder in kaart brengen.

Bron: RIVM