Onderzoek naar acceptabele reistijd

vrijdag 27 september 2024

Foto: Shutterstock

Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) heeft onderzoek uitgevoerd naar wat Nederlanders beschouwen als 'acceptabele bereikbaarheid'. Het onderzoek 'Acceptabele bereikbaarheid: een reizigersperspectief', analyseert reistijden vanuit het standpunt van de reiziger zelf. Hieruitblijkt dat Nederlanders gemiddeld 9 tot 18 minuten acceptabel vinden voor korte ritten naar essentiële voorzieningen zoals een supermarkt of huisarts. Voor grotere afstanden, zoals naar werk of ziekenhuis, wordt een reistijd van 30 tot 50 minuten vaak als aanvaardbaar gezien.

In het regeerprogramma stelt het kabinet Schoof dat het er "in de kern" om gaat dat "iedereen" "binnen acceptabele tijd en moeite" "zijn of haar bestemming kan bereiken". Maar: welke bestemmingen vinden Nederlanders dan het meest relevant? Welke reistijden naar die bestemmingen vinden ze acceptabel? En in hoeverre kunnen zij nu al binnen die reistijd daar komen? Het onderzoek 'Acceptabele bereikbaarheid: een reizigersperspectief' van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) geeft antwoorden op deze vragen. Het KiM analyseert hierbij reistijden die vanuit het perspectief van de reiziger acceptabel zijn, en kijkt niet naar geografisch gemeten reistijden of ontwikkelingen in reistijden.

Variatie in acceptabele reistijden

De reistijd die mensen aanvaardbaar vinden hangt af van het type bestemming, de vervoerwijze en de kenmerken van de persoon. Om naar bestemmingen zoals een supermarkt, huisarts, kinderdagverblijf of een bus-, tram- of metrohalte te reizen, accepteren Nederlanders gemiddeld dat zij 9 tot 18 minuten onderweg zijn. Naar een ziekenhuis, werk of mbo- en hbo/wo-instelling zijn reistijden van 30 tot 50 minuten vaak nog acceptabel. Voor het reizen per openbaar vervoer aanvaarden Nederlanders over het algemeen meer reistijd dan bij reizen met andere vervoerwijzen. Mensen die in landelijk gebied wonen, mensen met een theoretische opleiding en ouderen accepteren vaker hogere reistijden.

Verhouding tussen huidige en acceptabele reistijd

Hoewel de meeste Nederlanders binnen een voor hen acceptabele reistijd bestemmingen kunnen bereiken, zijn hier wel uitzonderingen op. Voor het reizen naar werk, het ziekenhuis en het mbo zijn er relatief meer Nederlanders die niet binnen een voor hen acceptabele reistijd kunnen reizen. Ditzelfde geldt voor mensen die per openbaar vervoer of lopend naar hun bestemming willen gaan. Vooral mensen met een lager inkomen, mensen die vanwege hun gezondheid minder makkelijk reizen en degenen zonder toegang tot een auto, zijn minder goed in staat om bestemmingen binnen een voor hen acceptabele reistijd te bereiken.

Relevantie, kosten en moeite

Uit in totaal 16 door de KiM-onderzoekers uitgevraagde bestemmingen worden supermarkt, huisarts en ziekenhuis als het meest relevant gezien om zelf te kunnen bereiken. Het onderzoeksrapport besteedt niet alleen aandacht aan reistijd, maar verkent daarnaast ook reiskosten en de moeite die met een reis gepaard gaat.