In Culemborg werd bij de nieuwe wijk Parijsch tegelijkertijd een nieuw park ontwikkeld. Een intensief participatietraject ging hieraan vooraf.
Succesvolle participatie maakt van Parc de Triomphe een park van iedereen
De wijk Parijsch is een nieuwbouwwijk waar honderden woningen worden gebouwd. Ontwikkelingsmaatschappij Parijsch is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de wijk, Henkjan Kievit is directeur van deze organisatie en was dan ook nauw betrokken bij de ontwikkeling van een nieuw park in de wijk. In het park is deels ruimte voor spelen, maar het moet zeker ook dienen als verblijfsruimte voor volwassenen.
“Lang geleden was het terrein waar het park is ontwikkeld landbouwgrond, maar de laatste jaren lag het braak. Omdat de gemeente het belangrijk vindt dat de (toekomstige) bewoners zouden meepraten over het nieuwe park hebben we gekozen voor een uitgebreid participatietraject.”
Park van iedereen
AM Landskab werd in de arm genomen om het participatietraject te begeleiden. Het schetsontwerp is tot stand gekomen middels een zogeheten co-creatietraject. Dit vroeg om een actieve rol van de bewoners. Niet alleen de bewoners van de nieuwe woningen werden betrokken, ook de Culemborgers die iets verderop wonen werd gevraagd mee te denken. Zodat het park van iedereen zou worden. “We hebben de mensen die een optie hadden genomen op een huis gemaild, daar hadden we de gegevens van “, vertelt Henkjan Kievit. “Verder hebben we de mensen uit de buurt aangeschreven en ook de scholen erbij betrokken.”
AM Landskab kreeg de vrije hand bij het optuigen van de co-creatie. Om zo veel mogelijk doelgroepen te bereiken werden heel veel verschillende dingen ondernomen. Het traject behelst dan ook heel wat meer dan een enkele bewonersavond, bevestigt Kievit. Onder leiding van Anne Mette Andersen werd gestart met een brede ontwerpbijeenkomst en een schetsochtend op het terrein waar het park zou komen. De uitkomsten werden als input gebruikt voor een digitale enquête die per mail en via social media is verspreid. Jongeren werden actief opgezocht, zodat ook de unusual suspects betrokken werden in het proces. Daarnaast is een ontwerpworkshop met de kinderraad georganiseerd en zijn verschillende organisaties in de buurt aangeschreven.
Avontuurlijk en natuurlijk
De inspanningen leidden ertoe dat een brede groep meedacht over het ontwerp van het park. Niet alleen omwonenden en toekomstige bewoners waren betrokken, ook minder voor de hand liggende groepen als de Natuur- en Vogelwacht Culemborg en jongeren deden een duit in het zakje. De kaders waarbinnen de circa 170 betrokkenen konden meedenken waren gevat in twee trefwoorden: avontuurlijk en natuurlijk. “En gelukkig kwam dat voor een heel groot deel overeen met wat de bewoners voor ogen hadden met het park”, vertelt Kievit. “De meeste mensen wilden veel ruimte voor groen en blauw, er waren maar weinig wensen voor een betonnen skatepark of iets dergelijks.” Degenen die toch andere plannen hadden raakten na verloop van tijd overtuigd van de ideeën van de meerderheid. “We hebben goed proberen uit te leggen wat het idee was, mede aan de hand van de eerste schetsontwerpen. Uiteindelijk hebben we weinig tot geen weerstand ondervonden.”
Meer draagvlak
Dat de betrokkenheid groot was bleek wel op de winterbarbecue die half december werd georganiseerd om de opening van het park te vieren. Zo’n driehonderd mensen kwamen opdraven. “Dat heeft vast ook te maken met het feit dat er steeds meer mensen in Parijsch kwamen wonen, maar toch geeft het wel aan dat er veel draagvlak was. Bovendien waren de reacties opvallend positief, ook van mensen die vaak hun twijfels hebben geuit.” Kievit is dan ook van mening dat dit soort participatietrajecten bij soortgelijke projecten altijd gedaan zou moeten worden. “Ten eerste omdat mensen op deze manier nauwer betrokken raken bij hun omgeving. En voor ons als ontwikkelaar om meer draagvlak te creëren.”
Leerpunten waren er ook. De discussie over een vlonder leidde tot een aanpassing in het ontwerp. “We hebben het definitieve ontwerp alleen niet meer voorgelegd aan de bewoners, dat hadden we wel moeten doen. Je moet laten weten dat je iedereen serieus neemt.”
Sowieso is communicatie van groot belang bij dit participatieproject. De bewoners rond het park werden onder meer op de hoogte gehouden met een speciale maillijst. Verder werden social media ingezet en was er een speciale Facebookpagina voor de wijk Parijsch. “Voor het eindfeest hebben we ook nog ouderwets geflyerd in de buurt”, vertelt Kievit. Of de brede betrokkenheid er ook toe leidt dat het park goed wordt gebruikt, dat valt nu nog niet te zeggen, vindt Kievit. “Sinds de opening is het ontzettend nat geweest en het park is eigenlijk een grote modderpoel. Misschien dat een aantal kinderen dat fantastisch vindt, maar ik denk dat de volwassenen het liever wat droger zien. Op basis van het aantal aanwezigen op de winterbarbecue denk ik dat het wel goedkomt.”
De 5 P’s
Om zo veel mogelijk waarde te creëren bij een nieuwe ontwikkeling, paste AM Landskab de leidraad van de vijf P’s toe, die het bureau zelf ontwikkelde. People, Planet, Profit, Place en Public staan centraal. De eerste drie komen voort uit de waardebepaling voor duurzame ontwikkelingen. Place werd hieraan toegevoegd omdat de context van een project van essentieel is voor het slagen ervan. Wat op de ene plek waardevol is, hoeft op de andere plek niet hetzelfde te betekenen. Public is de vijfde P en staat voor het maatschappelijke belang van een project.
Masterclass Stop met bewonersavonden
Anne Mette Andersen geeft op 17 maart de 'Masterclass Stop met bewonersavonden! Maar wat dan wel?' Wil jij weten hoe je net zo'n succesvol participatietraject organiseert als in Culemborg is gedaan? Schrijf je dan nu in.
Reactie toevoegen