De rol van data in het ov wordt steeds belangrijker, schrijft Rogier Busscher van Keypoint Consultancy. Maar het potentieel wordt nog niet volledig benut.
De potentie van datagedreven werken in het ov

Het openbaar vervoer digitaliseert en automatiseert steeds verder. Van elke bus is tegenwoordig real-time de positie beschikbaar, de drukte in treinen is inzichtelijk door het gewicht van rijtuigen te meten, de reisplanner geeft de verschillende multimodale reisopties aan en vertelt meteen hoeveel CO2 je bespaart. Door al deze ontwikkelingen wordt de rol van data steeds belangrijker.
Helaas wordt het potentieel van de vele aanwezige data bij veel organisaties (nog) niet volledig benut. Het is ook een beetje een kip-ei situatie. Omdat er relatief weinig ervaring met datagedreven analyse is, is ook onbekend wat de mogelijkheden zijn.
De kracht van data
De kracht van data is het kunnen combineren van bronnen/onderwerpen. Vaak weten individuele medewerkers over afzonderlijke databronnen wel dat deze aanwezig zijn, maar is de volle datacatalogus niet bij elke medewerker bekend. Welke relevante open data naast deze eigen data ook nog beschikbaar is, is voor veel niet-specialisten ook een heikel punt. Hierdoor worden mogelijkheden om op een slimme manier datacombinaties te maken en hiermee beslissingen te ondersteunen of fenomenen van meer context te voorzien, vaak niet benut.
Wanneer aan al deze voorwaarden wél voldaan word, is er als laatste nog het issue van verwerking en visualisatie. Voor het effectief inzetten van data moet de data op een efficiënte manier in informatie worden omgezet. Dit betekent vooral dat er goed moet worden nagedacht over de meest krachtige manier van visualiseren, om de boodschap van de data in één oogopslag duidelijk te maken.
Hoe kunnen we datagedreven werken?
Om data een grotere rol te geven in de beslissingsprocessen en meer datagedreven te werken, moet beter aan een aantal uitgangspunten voldaan worden. Data moet een integraal onderdeel van zo veel mogelijk beslissingsprocessen worden. Dit begint bij een goed overzicht van wat voor data er allemaal beschikbaar is.
De website data.overheid.nl maakt hier een goed begin mee door, onderverdeeld in thema’s, door de overheid beschikbare datasets beschikbaar te stellen. Daar kunnen ook dataverzoeken en vragen over datasets worden gesteld.
Binnen organisaties is het belangrijk om een centrale plek voor data te hebben. Wanneer beschikbare mobiliteitsdata al ruimtelijk gepresenteerd is, gaat dit ook leven bij outsiders die niet dagelijks met data te maken hebben. Zo ontstaan synergiën tussen beleidsvraagstukken en data. Alleen dan kan men tot nieuwe inzichten komen, databronnen slim fuseren en patronen in de data vinden, waarmee beslissingen over mobiliteit in de context van haar omgeving genomen kunnen worden.
Rol van open data
De rol van open data is hier een belangrijke. In het openbaar vervoer is al een schat aan informatie beschikbaar vanuit het NDOV-loket, de NS-api en het Centraal Halte Bestand. Echter is er meer nodig om betere investeringsbeslissingen te nemen. De locaties van (slimme) verkeerregelinstallaties (VRI’s) op trajecten waar bussen rijden, kunnen context bieden wanneer vertragingen optreden.
Op de langere termijn zijn woon- werk- en winkellocaties, net als de locaties van ziekenhuizen, belangrijk voor het bepalen van routes en het plaatsen van haltes, of het realiseren van nieuwe infrastructuur. Met het inzichtelijk maken en delen van deze data kunnen overheden datagedreven ontwikkelingen een boost geven.
Het datapoint van Keypoint
Ondertussen volgen de ontwikkelingen op dit gebied zich in rap tempo op. Marktpartijen brengen steeds meer verschillende soorten data bij elkaar. Onlangs lanceerde Keypoint het mobiliteitsdataplatform Datapoint. Dit is een gratis omgeving waarin verkeersdata op een toegankelijke, visueel aantrekkelijke en gebruiksvriendelijke manier gepresenteerd wordt.
Op het gebied van ov bevat het onder andere informatie over frequenties en rijtijdbetrouwbaarheid van ov-lijnen. Ook brengt het de aanwezigheid van DRIS-panelen op haltes in beeld. Daarnaast bevat het veel informatie over fiets, infrastructuur en sociaaleconomische kenmerken. Wij nodigen u van harte uit om inspiratie op te doen op datapoint.keypoint.eu.

Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Gezonde bodem door rijksbrede samenwerking
Het College van Rijksadviseurs (CRa) benadrukt het belang van rijksbrede samenwerking voor een gezonde bodem.…
Eo Wijersprijsvraag 2025 - 2026 over Verkwikkende Vergezichten
De Eo Wijersstichting heeft het thema voor de 13e editie van de Eo Wijersprijsvraag aangekondigd: "…
Utrecht zet in op vergroening met acht klimaatadaptieve projecten
De gemeente Utrecht zet vol in op een klimaatbestendige stad en kondigt acht nieuwe projecten aan die bijdragen…
Leeuwarden maakt via beleidskader werk van biodiversiteit en vergroening
Vorige week heeft gemeente Leeuwarden haar Uitvoeringsprogramma’s Biodiversiteit en Vergroening vastgesteld.…
Integrale aanpak met de SchoolpleinenCheck
Groene, speelse schoolpleinen die bijdragen aan klimaatadaptatie, gezondheid en sociale verbinding: met de…
Blue Zone Festival: Hét festival voor de gezonde leefomgeving
Gezonde leefomgevingen maken we samen. Het Blue Zone Festival, hét festival voor de…
Nedersaksenlijn: Meer dan een spoorlijn
De spoorkaart van Nederland laat zien dat we over een vrij goede dekking beschikken. Bijna overal in het land…
Handreiking Groen bij uitbreidingslocaties
Provincie Utrecht heeft als ambitie dat groen evenwichtig moet meegroeien met de woningbouw bij…
Reactie toevoegen