Hoe bereik je niet-digitale mensen?

Meer dan ooit in deze Coronatijden wordt er naar ‘digitaal’ gegrepen op alle fronten. Zo ook voor participatie. In mijn vorige artikel noemde ik het al, voor bepaalde doelgroepen kan online participatie goed werken. Maar…. voor bepaalde andere doelgroepen gaan we het bij AM Landskab digitaal niet eens proberen. Waarom niet?

2,5 miljoen is laaggeletterd

Kijk eens naar de cijfers van Stichting lezen en schrijven; “2,5 miljoen mensen boven de 16 jaar hebben moeite met lezen of schrijven. Vaak hebben ze ook moeite met digitale vaardigheden. [..] Meer dan de helft hiervan is autochtoon.”

Wat werkt normaal gesproken?

Alle reden dus om altijd te bedenken, welk participatiemiddel je voor welke doelgroep inzet. Tevens hoe je niet-digitale mensen kan bereiken om mee te doen. Eén van de acties, die bij Stap 1 van het AM Landskab Zandlopermodel’ hoort, is gesprekken voeren met sleutelpersonen uit de wijk. Dat zijn trouwens vaak hele andere mensen dan er in de zogenaamde ‘Omgevingsanalyses’ staan. Niet zelden krijgen de gesprekken met cruciale sleutelpersonen een vervolg  in een feestelijk én lokaal georganiseerd moment. Tijdens dat moment wordt óók de dialoog gevoerd over de visie,  het thema, project of ontwerp voor de leefomgeving waarin er geparticipeerd kan worden.

Nu dan?

Maar nu dan, wanneer er géén feestjes georganiseerd mogen worden, terwijl er juist druk op je project zit? Toch maar online participatie want dan heb je tenminste íets gedaan? Nee. Mensen die participeren moeten een zo goed mogelijk dwarsdoorsnede zijn van de mensen die er straks mee te maken krijgen. Anders noemen we het geen ‘cocreatie’ bij AM Landskab. We hebben dit keer dus iets anders bedacht. 

Coronaproef cocreatie

We werken momenteel aan meerdere projecten in City Nieuwegein en de aannemers volgen gewoon de planning van vóór de Corona. In dit geval gaat het om een tijdelijke inrichting van het Stationsgebied, de sloop binnenin gebouwen is al begonnen en binnenkort wordt buiten ook alles anders. Sommige mensen hebben al heel actief meegedacht over de tijdelijke inrichting. Zij moeten nog een terugkoppeling krijgen van het concept ontwerp; een check daarop maken. Zijn hun ideeën wel goed vertaald in het ontwerp? Anderen zijn nog niet bereikt en laat er nou net van alles voor hún voordeur veranderen omdat het gebied voor de tijdelijke inrichting onlangs is vergroot. 

We hebben nu een mix aan niet-fysieke participatie bedacht om iedereen te bereiken: 

1. Hulptroepen inschakelen
2. De omgekeerde brievenbus
3. Gezamenlijk videocall - verschillende belangen

Hulptroepen inschakelen

We nemen contact op met de sleutelpersonen die volgens ons de unusual suspects bereiken in hun dagelijkse leven of werk. We bespreken met hun wat zíj aan inspiratie- of uitlegmateriaal nodig hebben om te bereiken dat deze mensen óók ontwerpinbreng voor hun directe leefomgeving geven. Geloof me, hoe moeilijk te bereiken mensen ook lijken, iederéén heeft een mening over zijn leefomgeving. Het gaat vaak om de juiste vragen stellen en op de juiste manier. 

De omgekeerde brievenbus

Vervolgens krijgen alle bewoners in de naaste omgeving twee dingen in hun brievenbus van ons. Een ‘Tijdelijk ontwerp reactiesheet’ en een ‘Input nieuwe City sheet’. De vraag voor de nieuwe City, de permanente situatie, was eigenlijk voor later, maar als de mensen toch bezig zijn – en wij ook – kunnen we net zo goed dat moment benutten. Op die manier vragen we niet dezelfde bewoners om twee keer in actie te komen. Bovendien kunnen we hun input meteen op een leuke manier verwerken in het tijdelijke ontwerp. Namelijk in bedachte ‘Doeken van bewoners’ voor de bouwhekken. De bewoners kunnen daarna de ingevulde sheets in een brievenbus posten, die we bij ze langsbrengen. Uiteraard met schone handen en op gepaste afstand!

Gezamenlijke videocall - verschillende belangen

Verschillende belangengroepen denken voortdurend mee in de ontwikkeling van City Nieuwegein. Met representanten hiervan organiseren we een gezamenlijke videocall om op de beide sheets te reageren. Daarmee krijgen we een onderlinge dialoog  en kunnen we al pratend eventuele dilemma’s in beeld krijgen en hopelijk ook oplossen.

Learning by doing

Dit alles is nieuw voor AM Landskab. Natuurlijk stellen we onszelf dan vragen, zoals: lukt het om de sleutelpersonen een nieuwe rol te laten pakken, zien ze dat voor zich? Hoeveel reacties zouden we terug krijgen in onze brievenbus, slaat het materiaal aan? Kan je via de telefoon met verschillende belangengroepen écht in dialoog gaan over dilemma’s? Waarbij het ook mag schuren, maar dat je uiteindelijk bereikt dat je er met z’n allen uitkomt, zoals we dat face-to-face gewend zijn? We gaan het proberen. Cocreatie gaat erom, dat ieders belang meetelt en dat je een ieder de kans geeft om mee te kunnen doen.  Er is altijd een manier en op basis van onze rijke praktijkervaring denken we dat dit gaat werken, maar het zeker weten doe je nooit. Learning by doing!

Benieuwd naar het resultaat en naar andere vormen van participatie, bijvoorbeeld voor jongeren? Anne-Mette Andersen van AM Landskab geeft op 2 juni a.s. en in september haar masterclass ‘Stop met bewonersavonden!  – maar wat dan wel?!’ Met uiteenlopende praktijkvoorbeelden, extra aandacht voor online participatie en verschillende relevante workshopoefeningen. Locatie is La Vie in Utrecht die onlangs geheel coronaveilig is gemaakt. Meld je hier aan.