Gezondheid is het motief voor duurzame mobiliteit

Wat vinden eindgebruikers belangrijk als het gaat om duurzaamheid in hun woonomgeving? Daar is nog helemaal niet zo veel over bekend. Daarom zijn we dit zelf gaan onderzoeken. Samen met onderzoeksbureau MarketResponse hebben wij ruim 500 Nederlanders gevraagd hoe zij duurzaamheidsthema’s en duurzaamheidsmaatregelen waarderen bij een verhuizing naar een nieuwe woonomgeving. In dit blog vertellen wij over de uitkomsten van ons onderzoek op het thema duurzame mobiliteit.

Voor ons is het vanzelfsprekend dat gebiedsontwikkeling duurzaam is. We bedenken samen met gemeenten en ontwikkelaars welke mix van ambities, normen en maatregelen het best past.

Het valt ons op dat de eindgebruiker in discussies over ambities, normen en maatregelen onderbelicht raakt. En dat terwijl maatregelen moeten aansluiten bij de mensen die in het gebied gaan wonen, werken of recreëren. Wij houden dat belang graag scherp in de gaten.

Duurzame mobiliteit voor een betere gezondheid

De Nederlandse woonconsument vindt het belangrijk om in een omgeving te wonen die bijdraagt aan duurzaamheid. Van de duurzaamheidsthema’s wordt gezondheid het meest gewaardeerd.

Duurzame mobiliteit heeft daarentegen de laagste prioriteit. Dit terwijl duurzame mobiliteit een directe relatie heeft met gezondheid. Meer lopen en fietsen betekent tenslotte meer beweging en minder autogebruik, wat weer leidt tot minder uitstoot van schadelijke stoffen.

Uit onderzoek van het CBS (2020) bleek dat 78% van alle automobilisten weleens de auto bewust laat staan. Bijna de helft (48%) doet dit om meer beweging te krijgen. Slechts 16% om een bijdrage te leveren aan milieu of klimaat. In gezondheid schuilt dus een grote stimulans om het mobiliteitsgedrag van bewoners te verduurzamen.

Oplossingen dichtbij huis

De grootste kansen voor duurzame mobiliteit lijken dus te liggen op het stimuleren van lopen en fietsen. De resultaten van ons eigen onderzoek bevestigen dit beeld.

Het meest populair zijn maatregelen die zorgen dat je minder vaak of minder ver hoeft te reizen. Zo vindt 81% van de respondenten het belangrijk dat dagelijkse voorzieningen zich op loop- en fietsafstand bevinden. 74% wenst veilige en aantrekkelijke wandel- en fietspaden in de wijk. En 73% zou een extra grote berging bij de woning voor het stallen van fietsen waarderen. Deze maatregelen komen alle voor in de top 20 van meest gewaardeerde duurzaamheidsmaatregelen.

Klassieke openbaar vervoer gaat voor de deelauto

Als het gaat om het verduurzamen van de verplaatsingen op grotere afstand is het openbaar vervoer nog steeds het meest logische alternatief. Hoewel niet iedere wijk zich leent voor frequent en hoogwaardig openbaar vervoer, geldt voor de meeste Nederlanders dat de nabijheid van een openbaar vervoershalte van grote meerwaarde is. 70% van de respondenten geeft aan dit te waarderen.

Voor deelauto’s is dit percentage slechts 25%. Voor veel mensen is dit blijkbaar nog geen denkbaar alternatief. Wat daarbij opvalt is echter wel het grote verschil in leeftijd. Deelmobiliteit wordt hoger gewaardeerd door jongvolwassenen (36.8%) ten opzichte van diegene met een middelbare leeftijd (15.5%) en ouderen (11%). In die zin lijkt hier ook sprake van een noodzakelijk gewenningsproces.

Mobiliteitsarmoede ligt op de loer

Naast leeftijd laat het onderzoek zien dat ook het inkomen een bepalende factor is bij het (kunnen) kiezen voor duurzame mobiliteit. Waar in het onderzoek zelden een significant verschil op basis van inkomen voorkomt, is dit wel het geval op deelmobiliteit.

Het beschikbaar zijn van deelmobiliteit wordt door mensen met een hoog- en midden inkomen twee keer zo hoog gewaardeerd dan mensen met een laag inkomen. Ook voor de beschikbaarheid van laadpalen voor elektrische auto’s geldt dat mensen met een lager inkomen dit duidelijk lager waarderen dan mensen met een hoog of midden inkomen.

Het op korte termijn doorvoeren van een woonconcept dat zich overwegend baseert op deelmobiliteit en elektrisch autogebruik zou dus kunnen leiden tot mobiliteitsarmoede. In dat geval worden bewoners met een lager inkomen beperkt in deelname aan activiteiten of aan het bereiken van locaties met een sociaal karakter of zelfs werk, met als risico sociale uitsluiting.

Mobiliteit voor elke behoefte

Deze onderzoeksresultaten bevestigen veel van onze opvattingen en de manier waarop we de rol van mobiliteit in leefomgevingen zien. Het bevestigt ook dat er nog een lange maar noodzakelijke weg te gaan is om bewoners van nieuwe én bestaande buurten en wijken anders met mobiliteit om te laten gaan.

Per saldo komt het erop neer dat de rol van de auto in het dagelijks leven van bewoners van stedelijk gebied kleiner wordt. Dit bereiken we niet door het autobezit ter discussie te stellen, maar door het autogebruik te beïnvloeden. De toenemende aandacht voor een gezonde leefstijl biedt hiervoor kansen.

We focussen ons op actieve mobiliteit en zorgen daarnaast voor een breed pakket van alternatieven voor de auto. Deelmobiliteit hoort daar ook bij. In het wat en hoe zetten we de eindgebruiker centraal. Dit betekent dat het beschikbare mobiliteitsaanbod moet voldoen aan de mobiliteitsbehoefte van elke bewoner van een gebied. Van vervoersarmoede mag geen sprake zijn.

Aan de slag met de onderzoeksresultaten

Met dit onderzoek hebben wij een database opgebouwd met de waardering van duurzaamheidsmaatregelen door verschillende eindgebruikers. Op basis van onze database kunnen wij jou adviseren over welke duurzame maatregelen het beste passen in jouw gebiedsontwikkeling. Ook op het vlak van mobiliteit. Wij doen dit voor zowel gemeenten als ontwikkelaars in de vorm van een mobiliteitsvisie, mobiliteit programma van eisen, mobiliteitsconcept en implementatie en altijd op basis van de juiste data.

Voor meer informatie over dit onderzoek of onze aanpak kun je contact opnemen met Dave Alberts of Haye Bijlsma.