De meerwaarde van natuurinclusief bouwen

maandag 23 januari 2023
timer 3 min
Ja, natuurinclusief bouwen is beter voor de biodiversiteit. Lang niet iedereen weet echter precies wat dat is. Of vindt het belangrijk. Gelukkig heeft natuurinclusief bouwen nog veel meer voordelen. Elwin de Vink van Donker Design legt uit welke het zijn.

Bij projectontwikkelaars en bouwers leeft het onderwerp natuurinclusief bouwen steeds meer, vindt Elwin de Vink. Hij is manager business development duurzame leefomgeving bij Donker Groep, een organisatie die jaarlijks honderden projecten in de groene binnen- en buitenruimte ontwerpt, realiseert en onderhoudt. “Enerzijds zien we een toename in het aantal projecten waar het wordt gevraagd. Waar het eerst redelijk vrijblijvend was, wordt natuurinclusief bouwen nu meer afgedwongen door de overheid. Maar we zien ook dat bouwers als Heijmans en koplopers als Onno Dwars van Ballast Nedam aantonen dat je in die positie echt impact kunt maken. We zien dus een positieve verandering. Er is echter een enorm gebrek aan kennis, onder meer bij architecten en bouwers waardoor kansen gemist worden. Er wordt een groot beroep gedaan op de kennis van een beperkt aantal bureaus die zelf ook nog aan het ontdekken zijn hoe natuurinclusiviteit zo effectief mogelijk toe te passen in allerlei projecten. Van woonwijk tot viaduct. Hoe dan ook denk ik dat natuurinclusief bouwen een blijvend integraal onderdeel gaat zijn van onze projecten.” 

Niet alleen egels en huismussen 

Daarvoor is echter nog een grote stap te zetten, weet De Vink. “Uit onderzoek blijkt dat 3 op de 5 mensen niet weet wat biodiversiteit is, die moet je dus eerst uitleggen waar het over gaat. Dat het niet alleen gaat om de egel of huismus, maar ook over korstmossen en schimmels. En dat het niet even een nestkastje ophangen is, maar dat je moet kijken naar veel meer randvoorwaarden waar een soort behoefte aan heeft voordat deze daar zal nestelen. Dat er momenteel wereldwijd miljoenen soorten per jaar verdwijnen. En dat in Nederland alleen de helft aan soorten is verdwenen in de afgelopen 30 jaar.  

Afstand tussen mens en natuur 

Voor wie weinig verstand heeft van biodiversiteit of er weinig belang aan hecht, kan het goed zijn om ook de andere voordelen van natuurinclusief bouwen te benadrukken. En die zijn er genoeg, weet De Vink. “Een groene gevel of een groen dak schelen in de energiekosten want ze werken verkoelend. Wadi’s kunnen helpen om water op te vangen bij piekbuien. Dan doe je aan klimaatadaptatie, maar je creëert tegelijkertijd een plek voor allerlei beestjes en planten. Echt gras werkt verkoelend en biedt tegelijkertijd plaats voor heel veel soorten, terwijl kunstgras juist de doodsteek is voor heel veel insecten en vogels. Heel veel mensen weten dit totaal niet, de afstand tussen de mens en de natuur is heel erg groot geworden. Het werkt echter niet om natuurinclusief bouwen dan maar af te dwingen met lijstjes. Je zult breder moeten kijken, denken in (eco)systemen en biotopen en in plaats van op zichzelf staande elementen zonder context met de omgeving. 

Vastgoedwaarde  

Het kan helpen om te kijken wat natuurinclusief bouwen nog meer kan opleveren dan alleen het bereiken van een hogere biodiversiteit. “Meer groen verhoogt de vastgoedwaarde”, begint De Vink. “En het draagt bij aan wateropvang. Groen is een oplossing voor heel veel maatschappelijke uitdagingen zonder dat het doel meteen natuurinclusief bouwen hoeft te zijn. Het levert gewoon geld op. Woningen in de buurt van het Vondelpark zijn duurder dan woningen die iets verder weg staan. De verwachting is dat de waarde van huizen op niet-groene plekken zal verminderen, omdat die meer wateroverlast en hittestress zullen gaan ervaren. Als je een straat met groen anders inricht, kun je dat voorkomen.” 

Hoewel bovenstaande bewezen is in diverse onderzoeken is het op deze wijze aanvliegen van een project heel erg afhankelijk van de persoon die je voor je hebt, vindt De Vink. “Projectontwikkelaars hebben vaak geen voordeel bij een hogere vastgoedwaarde, hij verkoopt de woningen immers aan een beherende partij. Die partij wordt op zijn beurt opgezadeld met dingen waar hij geen invloed op heeft.  

Prestatiecontract 

Bij natuurinclusief bouwen moet worden voorkomen dat het blijft bij het afvinken van een lijstje eisen zonder duidelijk is of het beoogde doel wordt bereikt. “Aangezien de natuurontwikkeling een dynamisch proces is pleit ik daarom voor prestatiecontracten, waarin wordt vastgelegd waar het project op termijn aan moet voldoen en wat het moet opleveren. Te denken valt onder meer aan het kwalitatief meten van groen of het monitoren van een toename van een bepaalde soort. Op die manier bouw je een succesfactor in”, stelt De Vink. Als de verantwoordelijke partij niet voldoet aan de gestelde doelen in het prestatiecontract, volgt een boete. De stok dus, en niet de wortel? “Ik ben wat sceptisch over de kracht van goede wil. Ontwikkelaars hebben geen direct belang bij natuurinclusief bouwen. Bovendien ligt er voor hen al een waanzinnig eisenpakket waar aan moet worden voldaan. Je zult het mijn inziens dus moeten borgen met sancties. Of dat dé oplossing is, weet ik niet.” 

Wat De Vink betreft zou de overheid (nog) meer regie moet nemen voor wat betreft natuurinclusief bouwen. “Biodiversiteit heeft een te groot maatschappelijk belang om dat bij de markt of particulieren neer te leggen. Je kunt dat niet terugvoeren op een individu.” 


Elwin de Vink

Elwin de Vink op Congres Natuurlijk 

Wat is de waarde van natuurinclusief bouwen voor de investeerder en eigenaar? Hoe zorg je dat het niet alleen een extra kostenpost wordt die drukt op de totale begroting?  

Natuurinclusief ontwerpen hoeft niet alleen waarde aan de kant van de natuur te leveren. De waarde kan en zou veel breder moeten zijn. Door slim te ontwerpen kunnen meerdere (duurzame) maatschappelijke doelen worden bediend en kunnen tegelijkertijd veel euro's worden bespaard. Dus nog meer redenen om nu natuurinclusief te gaan bouwen! Ook voor diegene die Natuurinclusief bouwen niet direct als eerste prioriteit heeft staan of twijfelt over de kosten hiervan. 

In deze presentatie laat Elwin de Vink zien hoe en op welke wijze deze meerwaarde kan worden behaald.  

Inschrijven voor interesselijst van Congres Natuurlijk (https://www.congresnatuurlijk.nl/interesseformulier)  

In het verhaal over natuurinclusief bouwen lees ik helemaal niets over het gebruik maken van het bestaande groen en de bestaande natuur ter plekke van de bouwplaats. In Nederland wordt bij bouwprojecten alles eerst kaal gemaakt en na afloop worden er dan bomen en struiken etc aangeplant. Maar die zijn met elkaar altijd veel kleiner dan het verdwenen groen, met dus ook veel minder impact op de natuur. Als de bouwplannen zo worden aangepast dat de bestaande groene structuren gehandhaafd kunnen blijven, dan is er direct na oplevering van de bouw al een positief effect op de leefomgeving en de biodiversiteit te merken.
Begrijp ik nu goed dat u onder natuurinclusief bouwen verstaat dat er ná het bouwproces (en misschien al wat tijdens) veel wordt gedaan om de "nieuwe " natuur ter plekke te gaan bevorderen? Zoals groene daken, groene gevel, wadi, echt gras etc.
Wat gebeurt er nu bij het ontwerpen van uw bouwproject? Toch eerst alles kaal slaan en het natuurinclusief pas achteraf toepassen? Ik ben er heel nieuwsgierig naar.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Bomen basis van klimaatadaptieve en energievriendelijke stad

31 okt om 07:30 uur

Volgens Joris Voeten vormen bomen de basis voor een natuurinclusief, klimaatadaptief en energievriendelijk…

Lees verder
descriptionArtikel

Publicatie: De Natuur van onze Steden

16 okt om 12:19 uur

Wetenschapper Nadina Galle publiceert een hoopvol boek dat technologie en natuur samenbrengt om onze grootste…

Lees verder
descriptionArtikel

Realistische integrale groennorm onderwerp van debat Tweede Kamer

10 sep om 12:30 uur

Veel organisaties en belanghebbenden uit de bouwsector doen een oproep aan de politiek om een realistische…

Lees verder
descriptionArtikel

8 lessen voor meer natuur in de stad

4 sep om 07:30 uur

In de recente KAN Café-bijeenkomst besprak ecoloog Robbert Snep van Wageningen Universiteit & Research…

Lees verder
flash_onNieuws

Inspiratiemagazine over natuurinclusieve leefomgeving verschenen

30 jul om 10:24 uur

Onlangs verscheen het nieuwe Inspiratiemagazine over de natuurinclusieve leefomgeving. Het magazine, met het…

Lees verder
flash_onNieuws

Ondernemers Zwols bedrijventerrein werken samen aan vergroenen pand en omgeving

18 jul om 08:00 uur

Bedrijventerrein Voorst in Zwolle is de afgelopen flink vergroend. Ondernemers staken zelf de handen uit de…

Lees verder
flash_onNieuws

Wetenschappers: Verbind klimaat en biodiversiteit

25 jun om 09:34 uur

Wetenschappers en beleidsmakers bezien klimaat en biodiversiteit nu nog vaak onafhankelijk van elkaar. Dat moet…

Lees verder
flash_onNieuws

Handreiking Groen in en om de Stad

5 jun om 08:00 uur

Om provincies en gemeenten te helpen bij het verder vergroenen van steden hebben de ministeries van BZK en van…

Lees verder