Wikken en Wegen-methodiek ingezet voor parkeervraagstuk in Dordtse autoluwe wijk

De nieuwe woningen in het Maasterras zullen voor het grootste deel uit appartementen bestaan. De doelgroep van de woningen is nog niet bekend. Uitgangspunt is wel dat 50 procent van de woningen betaalbaar moet zijn. Een belangrijke bouwsteen voor de ontwikkeling is de parkeeroplossing. Het plan is om een deel van de parkeerplaatsen aan te bieden in de vorm van hubvoorzieningen met deelmobiliteit. Met de CROW-methodiek Wikken en Wegen is het vraagstuk gestructureerd en zijn de (effecten van) verschillende alternatieven voor parkeeroplossingen onderzocht. De deelnemers waren na afloop enthousiast en de gemeente heeft een paar harde conclusies die versnelling kunnen geven aan het planproces.

Wikken en wegen: snelle afweging maken met eenvoudige MKBA

De Wikken en Wegen-methode is een procestool voor het maken van een eenvoudige MKBA van projecten waarbij het komen tot gezamenlijke en gedragen inzichten centraal staat. Wikken en Wegen bestaat in essentie uit twee sessies. Deze workshops voeren we samen uit met experts van de gemeente Dordrecht op het gebied van duurzame mobiliteit, stedenbouw, gezondheid en ruimtelijke economie om het – vaak integrale – vraagstuk aan te pakken. De meerwaarde van deze aanpak is dat betrokkenen onderdeel zijn van het proces en de uitkomsten niet alleen beter begrijpen maar ook kunnen duiden.

Wikken-sessie: hubvoorzieningen voor bewoners én bezoekers binnenstad

De Wikken-sessie heeft geleid tot een analyse van belangen, het vraagstuk en oplossingsrichtingen. Het gesprek maakte duidelijk dat er twee analyses uitgevoerd moesten worden: een parkeeroplossing voor de bezoekers van de binnenstad en een voor de toekomstige bewoners van de binnenstad. In iedere analyse zijn twee oplossingsrichtingen verkend:

• Analyse 1: Stadsrandhub voor bezoekers; een hub net buiten de binnenstad met voorzieningen voor natransport naar de binnenstad (OV, fiets, deelmobiliteit, shuttles of lopen).
  • Oplossingsrichting 1: locatie Maaspark, ten zuiden van het spoor
  • Oplossingsrichting 2: locatie De Put, ten zuiden van de A16
• Analyse 2: Buurthubs voor bewoners; centrale parkeervoorzieningen in de wijk met een goed aanbod van andere vormen van mobiliteit (deelmobiliteit en goede aansluiting op OV).
  • Oplossingsrichting 1: een parkeernorm van 1,3, wat gelijk staat aan 2.770 parkeerplaatsen in buurthubs
  • Oplossingsrichting 2: een parkeernorm van 0,3, wat gelijk staat aan 661 parkeerplaatsen in buurthubs

Vervolgens is in de Wikken-sessie stil gestaan bij de mogelijke effecten van deze oplossingsrichtingen. Na deze sessie heeft Decisio een verdiepingsslag gemaakt door een (grotendeels kwantitatieve) inschatting van de effecten te maken.

Wegen-sessie: fijn slijpen van de uitkomsten

In de Wegen-sessie is de verdiepingsslag op de oplossingsrichtingen aan alle betrokkenen gepresenteerd. De onderbouwing op alle analyses is nader toegelicht en bediscussieerd. Dit leidde vervolgens tot enkele aanvullingen en aanpassingen op het onderzoek. Hierdoor waren de uiteindelijke uitkomsten van het onderzoek navolgbaar en herkenbaar voor de deelnemers. 

Stadsrandhub voor bezoekers binnenstad

Om de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van de Dordtse binnenstad te vergroten overweegt Dordrecht extra/grotere ‘Stadsrandhubs’ te realiseren. Uit de analyse bleek dat, ondanks de relatief hoge kosten, de Stadsrandhub in het Maaspark het best aansluit op het doel: een aantrekkelijkere en leefbaardere binnenstad. De belangrijkste reden hiervan is dat in dit alternatief de grootste groep mensen het Maasterras als optie te zien om de auto te parkeren voor een bezoek aan de Dordtse binnenstad.

Buurthubs voor bewoners

De wijk wordt ontwikkeld volgens het STOMP-principe. Hierbij staat de (privé-)auto niet langer centraal bij de inrichting van de ruimte. Prioriteit is er achtereenvolgens voor de voetganger (Stappen), de fietser (Trappen), het openbaar vervoer, MaaS en als laatst de (privé-)auto. Om invulling te geven aan het dit principe wordt ingezet op buurthubs. Het aanbieden van centrale buurthubs in combinatie met een lage parkeernorm leidt tot tal van positieve baten: ruimtebesparing, aantrekkelijkere openbare ruimte, minder emissies, betere luchtkwaliteit en betere verkeersveiligheid. Er zit echter een keerzijde aan deze positieve effecten. De wijk zal minder goed bereikbaar zijn met de (privé-)auto. Dit kan eveneens impact hebben op en aantrekkelijkheid van de wijk en daarmee op de waarde van de woningen. De mate waarin dit als ‘negatief’ wordt ervaren hangt voor een belangrijk deel af van de toekomstige bewoners van het Maasterras. Een deel van de mensen vindt het belangrijker dat de wijk leefbaar, groen en veilig is door onder andere de afwezigheid van auto’s. Een ander deel van de mensen vindt het belangrijk dat de plek waar hij/zij woont goed en makkelijk te bereiken is met de auto. 

Wikken en wegen als instrument voor duurzame gebiedsontwikkeling

Tijdens de Wikken en Wegen-sessies zijn, in samenwerking met belanghebbenden, aan de hand van een eenvoudige MKBA oplossingsrichtingen en effecten tot stand gekomen. Het proces leidde ertoe dat de deelnemers, vanuit verschillende disciplines en domeinen, de uitkomsten herkenden en deelden. De gedeelde uitkomsten vormen belangrijke input voor duurzame gebiedsontwikkeling in het Dordtse Maasterras. 

Vervolg

Naar de mate waarin mensen (van verschillende doelgroepen) een autoluwe wijk met een lage parkeernorm aantrekkelijk vinden is tot dusverre geen onderzoek gedaan. Hierbij speelt hoe mensen verschillende waarden tegen elkaar afwegen: bijvoorbeeld autobereikbaarheid versus aantrekkelijke openbare ruimte. Vervolgonderzoek zou inzicht kunnen bieden in de mate waarin mensen bereid zijn om in een autoluwe wijk te wonen met een lage parkeernorm. Dit onderzoek zou ook in kaart kunnen brengen welke doelgroepen zichzelf in een wijk als het Maasterras zien wonen.

Het volledige onderzoek is te vinden op de CROW-website