Monitoringraamwerk voor natuurinclusief Nederland

Het belang van monitoring

Monitoring is een essentieel instrument om de voortgang, prestaties en resultaten van de transitie naar een natuurinclusieve samenleving systematisch te volgen. Het stelt het Collectief Natuurinclusief in staat om impact te meten, bij te sturen waar nodig en te inspireren. Het monitoringraamwerk legt de basis voor herhaaldelijk meten en geeft inzicht in de richting en snelheid van natuurinclusiviteit, zowel binnen de domeinen als domeinoverstijgend.

Samenwerking en totstandkoming

Binnen Collectief Natuurinclusief hebben verschillende organisaties, waaronder IUCN NL, MVO Nederland, Naturalis Biodiversity Center, RIVM en PBL, samengewerkt om dit monitoringraamwerk te ontwikkelen. Gebaseerd op een analyse van bestaande databronnen en meettools, en in lijn met de doelen van Agenda 2.0, is dit raamwerk tot stand gekomen. Een participatief proces, waarbij domeintrekkers en natuurinclusieve partners betrokken waren, vormde de kern van deze ontwikkeling.

Structuur van het monitoringraamwerk

Het monitoringraamwerk biedt een structuur om de monitoringactiviteiten te organiseren en te begeleiden. Prestatie-indicatoren vormen de basis voor het meten van de lange termijn prestaties en impact van initiatieven binnen specifieke domeinen. Daarnaast zijn er indicatoren die domeinoverstijgend zijn, waarbij de impact van initiatieven samenkomt. Deze indicatoren maken het mogelijk om momentopnamen te maken en te zien hoe natuurinclusiviteit zich ontwikkelt.

Voor korte termijn acties zijn er actie-indicatoren opgenomen. Alle indicatoren sluiten aan op de doelen van Agenda 2.0. Tot slot heeft het consortium aanbevelingen gedaan voor indicatoren.

De 3-30-300 richtlijn

Een voorbeeld van een prestatie-indicator is de ‘3-30-300’ regel, opgenomen in het monitoringraamwerk voor de domeinen Bouw en Gezondheid. Deze richtlijn is gericht op het waarborgen van een natuurlijke, gezonde leefomgeving in stedelijke gebieden.

• 3: Vanuit je huis of kantoor zicht op drie significante bomen. Dit is belangrijk voor onder andere de geestelijke gezondheid.
• 30: Minimaal 30% bomen (kroonbedekking) draagt bij aan een goede mentale en fysieke gezondheid, microklimaat en vermindering van luchtvervuiling en geluidsoverlast.
• 300: Op minimaal 300 meter van je huis of kantoor bevindt zich een park of andere ‘green space’. Deze zijn belangrijk voor mentale en fysieke gezondheid.

Waarde van deze indicator

Jaarlijks analyseert Cobra deze indicator per gebouw in heel Nederland en vat de data samen in rapportcijfers per buurt, wijk of gemeente. Dit geeft een scherp beeld van locaties waar verbetering mogelijk is door natuurinclusieve ruimtelijke planning en implementatie. Op de langere termijn laat de data zien of de invulling van de regel per locatie verbetert of verslechtert.

Toekomst van het Monitoringraamwerk

De Agenda omvat in totaal 25 doelen, waarvoor het raamwerk 40 prestatie-indicatoren voorstelt. Momenteel zijn er meettools beschikbaar voor een deel van deze indicatoren. De domeinteams werken samen met het consortium om prioriteit te geven aan specifieke indicatoren. Vervolgens wordt bepaald hoe en door wie meerjarige metingen kunnen worden uitgevoerd, bijvoorbeeld via enquêtes. Het programmabureau van het Collectief Natuurinclusief zal zorgen voor zichtbaarheid en monitoring van de voortgang van de actie-indicatoren uit Agenda 2.0. Samen vormen deze inspanningen een belangrijke basis voor het structureren van de richting, resultaten en impact van natuurinclusieve maatregelen, ten behoeve van het welzijn en de welvaart van Nederland.

Lees het Monitorraamwerk