Meer woningen in de stad kan groen opleveren

Naar verwachting zal Nederland tegen 2050 bijna twee miljoen extra woningen nodig hebben. Echter, deze woningen en de bijbehorende utiliteitsgebouwen nemen veel ruimte in beslag. Bovendien zijn er materialen nodig voor de bouw, die op hun beurt een ecologische voetafdruk achterlaten. Met deze tegenstrijdigheden in gedachten wilde Van Oorschot onderzoeken waar en hoe we het beste kunnen bouwen.

In eerder onderzoek richtte Van Oorschot zich al op bouwmaterialen voor nieuwbouw, met een nadruk op circulair gebruik. Daarnaast onderzocht ze de beschikbaarheid van groen in stedelijke gebieden en de voordelen die dit groen biedt, zoals verkoeling en recreatiemogelijkheden.

Twee scenario's van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) vormden de basis voor het onderzoek. Die schetsen twee versies van hoe Nederland er in 2050 uit kan zien. ‘Het gaat er vooral om of de bevolkingsgroei binnen of buiten de stad plaatsvindt’, zegt Van Oorschot. In haar onderzoek spreekt ze daarom van dichtbevolkt gebied (‘dense’) en dunbevolkt gebied (‘sparse’).

Wat is de impact van huizen op de natuurlijke omgeving?

Door de projecties van het PBL op te delen in honderden kleine cellen, berekende de onderzoekster hoeveel materialen in elk van de scenario’s nodig zijn om de benodigde woningen te bouwen. En wat in elk van de scenario’s de impact is van de huizen op de directe natuurlijke omgeving.

Haar conclusie is dat het verder verdichten van stedelijk gebied dat al bebouwd is, in de meeste gevallen het efficiëntst is, zowel wat betreft materiaal- als ruimtegebruik. Dat komt doordat woningen in de stad doorgaans kleiner zijn en er meer in hoogte wordt gebouwd. Als bij het bouwen gesloopte materialen worden hergebruikt, gaat de score voor materiaalgebruik nog verder omhoog.

Meer groen betekent meer koeling

Wat bij dat ‘verdichtingsscenario’ opvalt, is dat die extra woningen niet ten koste hoeven te gaan van groen. "Integendeel", zegt Van Oorschot. "Het is mogelijk om juist meer groen te creëren dan voorheen." Dat betekent: meer koeling, een grotere opvang van regenwater en meer ruimte voor recreatie. Volgens het onderzoek kan er zo tot 3 procent groengebied bijkomen.

Ze geeft de binnenstad van Leiden als voorbeeld. "Die is nu op de kaart een rode vlek als het gaat om hitte. Maar op de locaties waar meer woningen komen, samen met meer groen, zie je die hittevlek in de projectie opklaren tegen 2050."

Lees hier het onderzoek van Van Oorschot